Hatay’ı ziyaret eden UNDP üst düzey yetkilisi, bölgesel toparlanma için iş ve geçim kaynaklarını güçlendirmeyi hedefliyor
Deprem yardımlarında “sağkalımdan yeniden canlanma aşaması”na geçişi hedefleyen Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Şubat 2023 depremlerinden en çok etkilenen 11 ilde küçük işletmelere toplam 4,5 milyon ABD Doları tutarında hibe dağıtacağını bugün duyurdu. Deprem hibeleri, İsveç’in 15,5 milyon ABD Doları tutarındaki finansman desteğiyle UNDP tarafından uygulanan ve diğer iki bileşeni sosyal bakım hizmetleri ve atık yönetimi olan daha büyük programın bir parçasını oluşturuyor.
BM Genel Sekreter Yardımcısı ve UNDP Bölge Direktörü Ivana Živković, “Küçük işletmeler her ekonominin can damarı. Toparlanmanın birinci adımı, bu işletmeleri tekrar ayağa kaldırmak.” dedi. Živković yeni hibe programını, Türkiye’nin depremde en çok hasar gören Hatay ilinin merkez ilçesi Antakya’da, bugün Antakya Ticaret ve Sanayi Odası’nın düzenlediği bir etkinlikte duyurdu.
Živković, dört gün sürecek resmi Türkiye ziyaretinin bir parçası olarak Hatay’da UNDP proje sahalarını ziyaret etti.
Hibe programının başlangıç noktasını, 13 Haziran 2023 tarihinde Kahramanmaraş’ta UNDP tarafından başlatılan, kadınların yönettiği işletmelere yönelik 500.000 ABD Doları tutarındaki daha küçük bir hibe programı oluşturuyor. Önceki programa gösterilen ilgi -toplam 820 başvuru- öylesine büyük oldu ki, UNDP bu programı hızlı biçimde etkilenen tüm illere yaygınlaştırma yoluna gitti. Uygunluk kriterlerine ilişkin ayrıntılar bir yandan geliştirilmekle birlikte, bölgesel hibe programının vereceği hibeler 30.000 TL (1.150 ABD Doları) ile 300.000 TL (11.500 ABD Doları) arasında olacak. Başvurular 30 Temmuz ile 30 Ağustos 2023 tarihleri arasında alınacak, konuya ilişkin bilgiler www.undp.org/turkiye internet sitesinde yayımlanacak.
UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Louisa Vinton, “Depremin üzerinden geçen beş aydan sonra, insanlar sağkalımdan yeniden canlanma aşamasına geçmek istiyor. Ancak birçoğu dış yardım olmadan bunu başarabilecek durumda değil, dolayısıyla biz de bu yardımı mümkün olan en kısa zamanda sağlamayı hedefliyoruz.” dedi.
Yeni programa çok büyük ilgi gösteriliyor; duyurunun yapıldığı Antakya Organize Sanayi Bölgesi tıklım tıklım doluydu. Katılımcılar, bölgenin karşılaştığı yıkımın büyüklüğü karşısında, 4,5 milyon ABD Dolarının küçük olduğunu belirttiler. Depremlerde 220.000 işletmenin yıkıldığı tahmin ediliyor.
“Aslında ihtiyaç hemen hemen sonsuz.” diyen Vinton sözlerini şöyle sürdürdü: “Ancak bizim umudumuz, bu programın, diğer işletmelerin canlandırılmasına yardım edecek ve diğer donörleri de katkıda bulunmaya teşvik edecek zincirleme reaksiyonu tetikleyecek bir katalizör olmasıdır.”
UNDP, programı uygulamak amacıyla bölgedeki ticaret ve sanayi odalarıyla işbirliği yapacak. Program bütçesinin yüzde 80’i hibe olarak dağıtılırken, yüzde 10’u işletme danışmanlığı hizmetlerine, diğer yüzde 10’u da girişimcilik becerilerini artıracak mesleki eğitime tahsis edilecek.
Hibe programı, deprem nedeniyle artan evde bakım işleri yükü dahil olmak üzere kadın girişimcilerin depremden toparlanmada daha büyük engellerle karşı karşıya olduklarını dikkate alarak, kadınların yönettiği işletmelere yardıma öncelik verecek.
Živković, Hatay ve depremden etkilenen diğer bölgelere ziyareti sırasında, Hatay Valisi Mustafa Masatlı, Gaziantep Valisi Kemal Çeber, Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş ve Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin’in de aralarında olduğu yerel ortaklar ile de görüştü.
Depremden Etkilenen Küçük İşletmeler için Hibe Programı
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, İsveç’in sağladığı finansman desteğiyle, Şubat 2023 depremlerinde hasara uğrayan küçük işletmelere yardım etmeye yönelik bölgesel Deprem Toparlanma Hibe Programı uyguluyor. UNDP, programın uygulanmasında depremden etkilenen 11 ildeki (Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa) Ticaret ve Sanayi Odaları ile işbirliği yapıyor.
Bölgesel Hibe Programı’nin iki öncelikli amacı şunlar:
Birincisi, girişimciler ve küçük işletmelerin yerel ekonomiye hayati önemdeki katkılarını tanıyarak, deprem nedeniyle kapanmak zorunda kalanların faaliyetlerini yeniden başlatmalarına yardım etmek;
İkincisi, deprem nedeniyle artan evde bakım işleri yükü dahil olmak üzere kadın girişimcilerin depremden toparlanmada daha büyük engellerle karşı karşıya olduklarını dikkate alarak, kadınların yönettiği işletmelerin depremden toparlanmasına ilave yardım sağlamak;
Programın toplam 4,5 milyon ABD Dolarlık bütçesi üç bileşene ayrıldı:
- Doğrudan hibe: Bütçenin yüzde 80’i küçük işletme sahiplerine doğrudan hibe olarak aktarılacak. UNDP böylelikle, fonların mümkün olduğunca çoğunu, kira, tamir veya yeni ekipman ve malzeme alımı da dahil olmak üzere, işletmenin acil ihtiyaçlarını karşılayacak biçimde tahsis edecek. Küçük işletmeler beş aydır hayatta kalmaya çalışıyor, nakit girişine derhal ihtiyaçları var.
- Kapasite geliştirme: Bütçenin yüzde 10’u, afet sonrası yeni gerçeklerle nasıl başa çıkacakları hakkında işletmelerin danışmanlık ihtiyaçlarını karşılamak üzere, ürün geliştirme, pazarlama ve dağıtımı destekleme gibi, işletmeler ve odaların kapasite geliştirme girişimlerine tahsis edilecek.
- Mesleki eğitim: Bütçenin diğer yüzde 10’u da girişimcilerin verimliliği artırmaları ve ürün gamını genişletmeleri için çalışanların ve istihdam edilebileceklerin yeni beceriler edinmelerini sağlayacak mesleki eğitimlere tahsis edilecek.Hibe miktarı: Hibe miktarı minimum 30.000 TL ile maksimum 300.000 TL arasında olacak.Başvuru tarihleri: Hibe başvuruları 30 Temmuz – 30 Ağustos 2023 tarihleri arasında bir ay süreyle kabul edilecek.Nasıl başvurulacak? Başvuru kılavuzu ve uygunluk kriterleri halen geliştiriliyor ve yakın gelecekte duyurulacak. Başvurmaya niyetli olanların UNDP’nin resmi iletişim kanallarındaki bilgileri izlemeleri tavsiye edilir.Depremden etkilenenler için toparlanma ortaklığı: Bölgesel Hibe Programı, İsveç Hükümeti, UNDP ve farklı ticaret ve sanayi odalarının el ele vererek küçük işletmelerin toparlanmasını destekleme yönünde ilk adımlarını yansıtıyor.
Bu işbirliği girişimi, mali kaynaklar, kapasite geliştirme girişimleri ve mesleki eğitimi basit, hızlı ve etkili bir destek paketi halinde girişimciler ve küçük işletmelere sunmak üzere birleştirerek, böylelikle yerel ekonomide daha büyük bir toparlanmayı tetikleyecek küçük işletme dinamizmini yeniden canlandırmayı hedefliyor.
