Gün içerisinde iyi veya kötü farketmeksizin yaşadıklarımızı zaman zaman gece kısa süreli görüğümüz rüyaların içerisinde yer aldığını görür ve ertesi sabahı yorumlamak için anlamlarını araştırırız. Herkes tarafından ortaya bir yorum atılmasıyla işin içinden ”Amaan canım kötü rüya gördüysen işin rast gidecek” deyip işin içinden çıkıveriyoruz. Peki gördüğümüz rüyaların bilinçaltıyla bir ilgisi olabilir mi? İşte merak ettiğiniz tüm soruların cevabını Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Fatma Duygu Kaya Yertutanol yanıtladı…
GÖRÜNTÜLÜ ÖYKÜLER!
Zihnimizin uyku sırasında oluşturduğu görüntü ve öyküler olarak ya da duyusal, bilişsel ve duygusal boyutların olduğu farklı bir tür bilinçlilik halidir. Yaşamın yaklaşık üçte birinin uykuda geçtiğini biliyoruz. Uyku, karmaşık fizyolojik mekanizmaların işlediği ve kabaca hızlı göz hareketlerinin olduğu (REM) ve olmadığı (NREM) dönemleri içeren bir süreçtir.
Bu dönemler birbirini izler ve 8 saatlik bir gece uykusu boyunca 4-5 dönem geçiririz. Rüyalar yoğun olarak zihnimizin tıpkı uyanıklıktaki gibi çok aktif olduğu bir dönem olan REM döneminde görülür ve süreleri birkaç saniyeden 20-30 dakikaya kadar değişebilir. Gece boyunca sıklıkla birden fazla (3-6 arası) rüya görmekle birlikte çoğunu (yaklaşık %95-99’u) uyandığımızda hızla unuturuz.
RÜYA SÜRECİ HAKKINDA NE BİLİYORUZ?
Rüyaların zaman zaman eğlenceli, keyif verici, mantıklı olduğu gibi zaman zaman da korkutucu, kaygı verici, kafa karıştırıcı ya da tuhaf olabilmektedir. Rüyalarımızın başlangıcı/bitişi ve içeriği gibi özellikleri üzerine kontrolümüz yok denecek kadar azdır. Rüyalar başlar, belirli içerikler taşır, bize bazı duygular yaşatır ve biterler. Bu sürecin ayrıntıları ile ilgili bilgilerimiz azdır.
RÜYALAR ÖĞRENMEYİ KOLAYLAŞTIRIR!
Rüyaların biyolojik, fizyolojik ve psikolojik önemi kesin olarak bilinmemekle birlikte işlevine ilişkin birçok açıklama bulunmaktadır. Rüyalar gün içinde öğrenilmiş olan bilgilerin uygun şekilde belleğe yerleştirilmesi ve kısa süreli hatırlamanın uzun süreli hatırlamaya çevrilmesini sağlar. O nedenle öğrenmeyi kolaylaştırır.
YAŞANANLARI ZİHİNDE İŞLİYOR
Gün içindeki yaşantıların, deneyimlerin, duyguların, düşüncelerin düzenlenmesi, analiz edilmesi, anlamlandırılması yani kısacası zihinde işlenip netleştirilmesini sağlar. Zaten çoğu kez rüyalarda son zamanlarda yaşadıklarımızdan parçalar olduğunu fark ederiz. Örneğin devamlı üzerinde düşündüğünüz bir soruna gün içinde bir çözüm bulamamışken, sağlıklı bir uyku sonrası sorunu çözmeye yönelik bir yol bulmuş olarak uyanmak mümkündür.
BEBEKLER VE ÇOCUKLAR İÇİN ÖNEMLİ!
Rüyalar beyindeki sinir hücrelerinin ve sinir ağlarının sağlıklı bir şekilde çalışmasına ve gelişmesine hizmet eder. O nedenle bebek ve çocukların beyin gelişimlerinde önemlidir.
BİLİNÇ DIŞINDA BASTIRDIKLARIMIZ RÜYALARDA…
Rüyalar sayesinde bilinçdışındaki bilgilere ulaşmak mümkün hale gelir. Bilinçdışındaki içeriğin bir kısmına rüyalar yoluyla ulaşmanın, özellikle bazı psikoterapi türlerinde büyük önemi vardır. Bu içerik terapi seansları sırasında incelenir ve kişinin bastırılmış istek, korku ve kaygılarının farkına varmasına yardımcı olunur.
RÜYALARI HATIRLAMAK MÜMKÜN MÜ?
Rüyaların anlaşılmasının kişinin zihinsel süreçleri ile ilgili önemli bilgiler verdiğini ve bu nedenle rüyaların hatırlanmasının önemli olduğunu söyledi. Ancak rüyaları hatırlamanın her zaman mümkün değildir. Rüyalarımızı hatırlamak için öncelikle sağlıklı bir uyku uyumayı sağlamak gerekir. Daha sonra her gece yatarken kendimize ‘rüyalarımı hatırlamak istiyorum’ diye telkinde bulunmak ve sabah uyanır uyanmaz başka hiçbir şey yapmadan ve düşünmeden zihnimizde kalan rüya parçacıklarını başucumuzda tutacağımız ufak bir not defterine (rüya defteri) yazmak zaman içerisinde rüyalarımızı daha iyi hatırlamamıza yardımcı olabilir.
