İsveç tarafından finanse edilen “deprem toparlanma hibeleri”nden yararlananlar, işletmelerini yeniden inşa etme sürecinde kaydettikleri ilerlemeleri ve yaşadıkları aksaklıkları anlattı
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Antakya Ticaret ve Sanayi Odası, güçlerini birleştirerek Dünya Kadınlar Günü’nde, depremin yıkıma uğrattığı Hatay’da bir araya geldi. Deprem sonrasında kadın girişimcilerin gösterdiği dirence odaklanılan etkinlikte, bölge ekonomisini yeniden canlandırmak amacıyla 2023 yılında UNDP tarafından verilen “deprem toparlanma hibeleri” ile işlerini yeniden canlandıran kadın işletme sahiplerinin hikâyelerine yer verildi.
UNDP bugüne kadar, İsveç tarafından sağlanan 10 milyon ABD doları tutarındaki fon aracılığıyla, Şubat 2023 depremlerinde zarar gören 4.616 küçük işletmeye hibe verdi. Ortalama 2.000 ABD doları tutarındaki hibelerin yüzde 42’sinden kadın girişimciler yararlandı. Depremden etkilenen 11 ilin tamamına yönelik olarak uygulanan program kapsamındaki sektörler arasında imalat, perakende, konaklama, sağlık ve profesyonel hizmetler yer aldı.
UNDP Mukim Temsilcisi Louisa Vinton, “İhtiyaçların neredeyse sonsuz olduğu bir durumda, sınırlı kaynaklarımızı kadınların yönettiği küçük işletmelere yönlendirmeyi tercih ettik. Kadınların gücüne, kararlılığına ve maharetlerine olan inancımızı ortaya koyarak, çok daha geniş çapta bir toparlanmaya ön ayak olmayı amaçladık. Geldiğimiz noktada, hibe programımızın, bariz bir şekilde görünen olumlu ekonomik sonuçların yanı sıra, kendilerini genellikle yalnız ve terk edilmiş hisseden depremzedelere bir dayanışma ve umut ışığı olarak büyük bir psikolojik etki de yarattığını görüyoruz” dedi.
Hatay’da yaşanan benzersiz yıkımın boyutları göz önünde bulundurularak, ildeki 930 küçük işletmeye yaklaşık 1,8 milyon ABD doları tutarında hibe sağlandı ve hibe alanların yüzde 48’ini kadınlar oluşturuyor.
UNDP’nin Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle düzenlediği panelde, hibe yararlanıcıları bu süreçte neler yaşadıklarını anlattılar. Afette hediyelik eşya dükkanını kaybeden Atra Küçükrecep, aldığı hibeyi el yapımı mozaik üretimine evde devam etmek için kullanmış; eczacı Esin İyiel, kendisine sağlanan fonu ilaç stoklarını yenilemek için kullanmış; ve yapı kimyasalları üreticisi Pelin Bulgurcu aldığı hibeyle ham madde satın almış.
Panelde konuşan Hatay Kadın Girişimciler Derneği (KAGİD) Başkanı Çiğdem Kıral ve Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Saniye Dedeoğlu ise, afet sonrası toparlanmada kadınların rolüne ilişkin geniş bir perspektif sundu. Her iki konuşmacı da, kriz dönemlerinde olduğu kadar normal zamanlarda da kadınlara yatırım yapmanın hem bireyler hem de toplumun geneli için yaratacağı ekonomik ve sosyal faydaların altını çizdi.
