Oscar Ödülleri’ni veren Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi’nin (Akademi) lideri John Bailey, “Türk sinemalarından çok zevk aldım. Amerikan sinemalarından çok farklılar. Daha içten, sessiz ve duygusal bir atmosferi var sinemaların.” dedi. Bailey, Türkiye’den çok etkilendiğini ve tarihini öğrenmek istediğini de söyledi.
HABERE İLİŞKİN GÖRÜNTÜ İÇİN TIKLAYIN
“12 Punto TRT Senaryo Günleri”nin bağımsız heyetinde bulunmak üzere İstanbul’a gelen Bailey, AA muhabirine açıklamada bulundu.
Bailey, ferdî kıssaların çok değerli olduğunu vurgulayarak, “Bütün sinemaların otobiyografik olması demek değil bu. Her sinema kendine özel ve ayrıntılı, her biri birbirinden farklı ve eşsiz. Yalnızca diyaloglar değil, ortaya giren manzaralar yakın planlar da öykü hakkında çok şey söylüyor. Yani hayalimizde canlandırdıkça ve dramatik anlatıları aktarmak için imajları kullandıkça hisler bile olabileceği en güçlü formda ortaya çıkar.” açıklamasını yaptı.
ABD imali sinemaların çoğunlukla diyalog üzerine kurulduğunu belirten Bailey, bunun ABD sinemasının hem güçlü hem de zayıf yanı olduğunu tabir etti.
– “Türk sinemalarının en güçlü yanı küçük ayrıntılara verilen önem”
Bailey, oyuncu performansı, diyalog ve öykü yapısının kıymetine değinerek, “Carol (eşi) ve benim memleketler arası üretimlerle bilhassa Türk sinemalarıyla epey ilgilenmemizin sebebi de bu. Türk sinemasında küçük ayrıntılara verilen ehemmiyet, duygusal şeylerin sessizce lakin derinden hissedilmesini sağlıyor. Bu benim izlediğim Türk sinemalarının en güçlü yanı.” diye konuştu.
Türklerin kendi sanat ve tecrübelerinden gelmeyen öyküleri anlatmaya çalışmak yerine birikimleri üzerinden hareket etmeleri gerektiğine dikkati çeken Bailey, “Sahip olduklarınıza bağlı kalmanın kıymetli olduğunu düşünüyorum. Hüzün, Türklerin duygusal ve estetik kimliklerine işaret eden kıymetli bir özellik.” değerlendirmesinde bulundu.
– “Sahip olduğumuz tek rehber kendi gerçeğimiz”
Genç direktör ve sinema yapımcılarına tavsiyelerde bulunan John Bailey, bir direktörün her vakit kendisi için yanlışsız olan şeye yatırım yapması gerektiğini anlattı.
Görüntü direktörü ve direktör olarak birçok işe imza atan Bailey, sinema yaparken her vakit şahsi his ve tecrübelerden faydalanmak gerektiğinin altını çizerek, “Film yapımcılarına hissettikleri hakkında dürüst olmalarını, bunun kıssanın doğrusunu ortaya çıkaracağını söylemek isterim. ‘Bunu denemek istiyorum zira şahane bir fikir.’ demeyin. Sadece eleştirmenlerin beğeneceğini düşündüğünüz için bir şey yapmayın. Yapmaya çalıştığınız kendi gerçeğinize odaklanın. Sahip olduğumuz tek rehber bu.” sözlerini kullandı.
Sinemanın çok teknik bir alan olduğuna işaret eden Bailey, birtakım teknik disiplinlere sahip olmayan sinemaların insanların dikkatini çekmeyeceğini ve izlenmeyeceğini söyledi.
– “Cep telefonuyla da sinema çekebilirsin”
Bailey, insani tecrübelerden yoksun bir tekniğin de izlenmeye paha olmayacağını belirterek, “Bu bir istikrar. Tıpkı anda hem teknik hem his hem de estetik olmalı. His kalpten gelir, insani tecrübelerden gelir. Estetik sinemanın sanatsal lisanından gelir. Teknik ise kullandığımız ekipmandan. Yani sinemanın en heyecanlandıran istikameti de bu en az üç farklı karakteristikle uğraşmak ve onlar ortasındaki en gerçek dengeyi bulmak.” diye konuştu.
Son devirlerdeki gelişen ve değişen teknoloji hakkında değerlendirmelerde bulunan Bailey, şunları kaydetti:
“Bir sineması yaparken kullandığımız teknoloji ve ekipmanlar daima değişiyor. 30 yıldan fazla mühlet sesi olmayan, neredeyse bu kadar müddet siyah-beyaz sinemalar yaptık. Daima değişiyor bunlar. Telefonla sinema çekmek de bir ekipman işi, 35 mm kameradan farklı kaydediyor imajları. Şayet sinemada ne yaptığını anlarsan ve teknolojiyi kullanmayı bilirsen cep telefonuyla da sinema çekebilirsin.”
– “Türk sinemaları Amerikan sinemalarından çok farklı”
Bailey, Türkiye’de bulunduğu müddette Türkiye’nin ve tarihinin elementlerini ve kültürünü öğrenmek istediğini lisana getirdi.
İzlediği Türk sinemalarından çok zevk aldığını anlatan Bailey, “(Türk filmleri) Amerikan sinemalarından çok farklılar. Daha içten, sessiz ve duygusal bir atmosferi var sinemaların. Benim için nitekim büyüleyici.” açıklamasında bulundu.
Ünlü direktör, her senaryonun bir sinema olup olamayacağı sorusunu cevaplamanın sıkıntı olduğunu söyleyerek, “Bu daima sorulmaya devam eden bir soru sinema bölümünde. Zira birçok sinema imalcisi sinemanın ne olduğuyla ilgili tanımlamayı olağan sinema literatürünün bir modülü olmayan şeyleri içine alarak genişletmeye çalıştılar. Bu sinemanın sonlarının nasıl genişlediğinin, anlayışın nasıl geliştiğinin açıklaması lakin her öykü sinema olur mu bilmiyorum.” şeklinde konuştu.
Bugünü, sanatın dünyayı değiştirmesinin çok güç olduğu bir vakit olarak tanımlayan Bailey, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Politik açıdan karanlık, şiddet yanlısı ve agresif bir vakit bu. Beşerler kendilerinden olmayana bağırıyor, onları aşağılıyor. Olağan ki Amerika’nın kültüründen bahsediyorum burada. Mikrofonları onlar tutuyor, halkın ilgisine çok fazla sahipler. Onlara karşı durmak, fikirlerine karşıt konuşmak sahiden çok sıkıntı ancak her şey değişir. Artık fazla görünürlükleri ve güçleri olabilir ancak yaratıcı insanların yapması gereken inandıkları şeyi söylemeye devam etmek. İlerlemeye ve kıymetli gördüklerimizi anlatmaya devam etmeliyiz. Zira uzun vadede kazanan insani bedeller, duygusal tecrübelerin gerçekliği olacak. Bu benim inandığım.”
